รู้หรือไม่? แรงงานต่างด้าวในประเทศไทยมีจำนวนมากแค่ไหน

รู้หรือไม่ — ภาพรวมแรงงานต่างด้าวในไทย

ขนาดและแนวโน้ม

• ข้อมูลจาก สำนักบริหารแรงงานต่างด้าว กระทรวงแรงงาน ระบุว่า ณ เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 ไทยมีแรงงานต่างด้าวทั้งสิ้นประมาณ 3,289,536 คน 

• อย่างไรก็ตาม รายงาน Thailand Migration Report 2024 ระบุแนวภาพที่กว้างขึ้นว่า ประเทศไทยอาจมีผู้มีถิ่นพำนักที่ไม่ใช่คนไทย (non-Thai nationals) อย่างน้อย 5.3 ล้านคน ซึ่งรวมแรงงาน คนอยู่ถาวร ผู้ลี้ภัย หรือกลุ่มอื่น ๆ เข้าไปด้วย 

• สำหรับแรงงานที่จดทะเบียน (registered migrant workers) ในปี 2023 อยู่ในระบบประมาณ “กว่า 2.3 ล้านคน” 

• ในอดีต แนวโน้มการจ้างแรงงานต่างด้าวมีการเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง — งานวิจัยระบุว่า ในปี 2013 มีแรงงานต่างด้าวจดทะเบียน ~1,183,835 คน และเพิ่มเป็น ~2,613,373 คนภายในปี 2023 

• ในระบบประกันสังคม ณ สิ้นปี 2566 พบว่าแรงงานต่างด้าวที่อยู่ในระบบประกันสังคมเพิ่มขึ้นเป็นประมาณ 1.3 ล้านคน 

บทสรุป: ถ้าพูดถึงแรงงานต่างด้าว “ที่จดทะเบียน” ตัวเลขอยู่ในระดับ 2–3 ล้านคน และถ้าขยายความรวมกลุ่มผู้ที่อยู่ในไทยแบบไม่ได้จดทะเบียนหรือกลุ่มอื่น ๆ จำนวนอาจแตะ > 5 ล้านคน หรือมากกว่านั้น ขึ้นกับนิยามที่ใช้

---

แรงงานต่างด้าวมาจากไหน และทำงานอะไร

ประเทศต้นทางและสัดส่วน

• แรงงานต่างด้าวที่ทำงานในไทยส่วนใหญ่มาจากประเทศเพื่อนบ้าน กลุ่ม CLMV (กัมพูชา ลาว เมียนมา และเวียดนาม) 

• รายงาน IOM ระบุว่าในปี 2023 กลุ่มแรงงานที่จดทะเบียน ~73% มาจากเมียนมา thailand.iom.int

• ในบทความข่าว “เปิดสถิติแรงงานต่างด้าว …” ระบุว่า ณ เดือนพฤษภาคม 2568 จำนวนแรงงานต่างด้าว 3 สัญชาติมารวมประมาณ 3,789,389 คน (เมียนมา ~2,987,988 คน, กัมพูชา ~512,184 คน, ลาว ~289,217 คน) amarintv.com

สาขาอาชีพ

แรงงานต่างด้าวมักทำงานในภาคที่มีลักษณะ “3D” (งานหนัก, งานที่คนไทยไม่นิยม, งานในภาคเกษตร, ก่อสร้าง, บริการ) เช่น

• ก่อสร้าง

• เกษตร / ปศุสัตว์

• งานบริการ / ทำความสะอาด

• โรงงานอุตสาหกรรม

• งานบ้าน / งานบริการส่วนบุคคล

บางรายได้มีอาชีพที่อยู่ในธุรกิจขนาดเล็ก หรือเป็นแรงงานรับจ้างตามฤดูกาล

---

ความหมายในบริบทรัฐบาล / เศรษฐกิจ /สังคม

ด้านเศรษฐกิจ

• แรงงานต่างด้าวช่วยเติม “ช่องว่างแรงงาน” ในอุตสาหกรรมที่ต้องการแรงงานจำนวนมาก โดยเฉพาะงานที่คนไทยไม่อยากทำ

• งานวิจัยบางฉบับระบุว่าแรงงานข้ามชาติอาจมีส่วนช่วยสร้างมูลค่าเพิ่มหรือสนับสนุน GDP ราว 4.3–6.6% ของ GDP ไทย 

• อย่างไรก็ตาม แรงงานเหล่านี้มักอยู่ในส่วนธุรกิจภาคที่มีมูลค่าน้อย (แรงงานทักษะต่ำ) และมักไม่ได้รับสิทธิประโยชน์เทียบเท่ากับแรงงานไทย

ด้านนโยบาย & ความท้าทาย

• มีแรงงานต่างด้าว “ไม่ถูกกฎหมาย” อยู่เป็นจำนวนไม่น้อย — บางแหล่งข่าวระบุว่าเป็นกว่า 1 ล้านคน 

• การลงทะเบียนถูกต้อง (ผ่าน MOU หรือมาตรการอื่น) เป็นประเด็นสำคัญในการคุ้มครองแรงงาน

• แรงงานต่างด้าวที่มีทักษะสูงมีสัดส่วนน้อยมาก — บทความหนึ่งระบุว่าแรงงานต่างด้าวทักษะสูงมีเพียง ~1% ของแรงงานทั้งหมดในระบบประกันสังคม 

• ความตึงเครียดทางสังคม ประเด็นค่าจ้าง สิทธิแรงงาน การเข้าถึงบริการด้านสุขภาพ เป็นประเด็นที่ถกเถียงบ่อย

• ปัญหาการจ้างแรงงานต่างด้าวโดยนายจ้างที่ไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย เป็นอีกประเด็นที่หน่วยงานตรวจสอบและบังคับใช้กฎหมายต้องเผชิญมาก

---

ข้อจำกัด &ความไม่แน่นอนของสถิติ

• ตัวเลข “แรงงานต่างด้าวจดทะเบียน” ไม่ได้ครอบคลุมกลุ่มที่อยู่โดยไม่จดทะเบียน (undocumented)

• ข้อมูลมักมาจากหลายแหล่ง ใช้วิธีเก็บข้อมูลไม่เหมือนกัน

• บางรายงานอาจรวมคนอยู่ถาวร ผู้ลี้ภัย คนต่างชาติไม่ใช่แรงงาน เข้ามาปะปน

• ช่วงเวลาที่อัปเดตและวิธีการจ้างงานอาจเปลี่ยนแปลงเร็ว เช่น นโยบายเปิด-ปิดการลงทะเบียนให