นายจ้างยึดหรือเผาเอกสารแรงงานต่างด้าว มีความผิดหรือไม่? แรงงานควรทำอย่างไร

✅ ปัญหาที่แรงงานต่างด้าวมักเจอ

แรงงานต่างด้าวหลายคนที่เข้ามาทำงานในประเทศไทย มักประสบปัญหานายจ้างยึดพาสปอร์ต บัตรชมพู หรือเอกสารสำคัญต่าง ๆ โดยอ้างว่าเพื่อความปลอดภัย ป้องกันแรงงานหนี หรือเก็บไว้ทำเอกสาร แต่บางกรณีร้ายแรงถึงขั้น นายจ้างทำลายหรือเผาเอกสาร ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อแรงงาน เพราะเอกสารเหล่านี้คือ หลักฐานการทำงานและการอยู่ในประเทศไทยอย่างถูกกฎหมาย

📌 นายจ้างยึดหรือเผาเอกสาร ผิดกฎหมายหรือไม่?

ตามกฎหมายแรงงานและกฎหมายคนเข้าเมืองของไทย มีข้อกำหนดที่ชัดเจนว่า

1. เอกสารการทำงานและการเดินทาง เช่น หนังสือเดินทาง (Passport) บัตรชมพู หรือเอกสารอนุญาตทำงาน ถือเป็นทรัพย์สินของแรงงานต่างด้าว ไม่ใช่ของนายจ้าง

2. นายจ้างไม่มีสิทธิยึดเก็บ เว้นแต่ได้รับมอบหมายจากแรงงานโดยสมัครใจเท่านั้น และต้องคืนทันทีเมื่อแรงงานร้องขอ

3. หาก นายจ้างเผาเอกสารหรือทำลาย ถือเป็นการทำลายทรัพย์สินผู้อื่น และเข้าข่ายความผิดทางอาญา

👉 ดังนั้น การยึดหรือทำลายเอกสารแรงงานจึงเป็น การกระทำผิดกฎหมาย มีโทษทั้งทางแพ่งและอาญา

⚖️ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง

1. ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420
   ผู้ใดจงใจหรือประมาทเลินเล่อ ทำให้ผู้อื่นเสียหายต่อทรัพย์สิน ต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหาย

2. ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 358
   ผู้ใดทำให้เสียหาย ทำลาย ทรัพย์ของผู้อื่น ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

3. พระราชกำหนดการบริหารจัดการการทำงานของคนต่างด้าว
   ห้ามนายจ้างกระทำการใด ๆ ที่ละเมิดสิทธิแรงงานต่างด้าว รวมถึงการยึดเอกสาร

❓ ถ้าเอกสารถูกยึดหรือถูกเผา แรงงานควรทำอย่างไร

1. ขอเอกสารคืนโดยตรง
   แจ้งนายจ้างอย่างสุภาพว่าพาสปอร์ตหรือเอกสารเป็นสิทธิส่วนบุคคล ต้องเก็บไว้เอง

2. บันทึกหลักฐาน
   หากนายจ้างไม่คืน หรือทำลาย ควรเก็บหลักฐาน เช่น รูปถ่าย คลิปเสียง ข้อความแชท หรือพยานบุคคล

3. แจ้งความต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจ
   หากถูกเผาเอกสาร ต้องรีบแจ้งความ เพราะเป็นคดีอาญา และเพื่อใช้เป็นหลักฐานยื่นทำเอกสารใหม่

4. ติดต่อกระทรวงแรงงาน / กรมการจัดหางาน
   เพื่อร้องเรียนหรือตรวจสอบสิทธิตามกฎหมายแรงงาน

5. ติดต่อสถานทูตหรือกงสุลของประเทศต้นทาง
   หากพาสปอร์ตถูกเผา ต้องยื่นคำร้องเพื่อขอออกเล่มใหม่

🔎 ผลกระทบที่แรงงานอาจเจอหากไม่มีเอกสาร

• ไม่สามารถพิสูจน์ตนเองว่าถูกกฎหมาย

• มีความเสี่ยงถูกจับกุมตามกฎหมายคนเข้าเมือง

• ไม่สามารถทำงานหรือเปลี่ยนงานได้ถูกต้อง

• เสียค่าใช้จ่ายและเวลาในการทำเอกสารใหม่

✅ สรุป

• นายจ้างยึดพาสปอร์ต บัตรชมพู หรือเผาเอกสารแรงงาน ถือว่าผิดกฎหมาย และอาจมีโทษทั้งจำและปรับ

• แรงงานต่างด้าวควรรู้สิทธิของตนเอง และเก็บรักษาเอกสารสำคัญไว้กับตัว

• หากถูกละเมิดสิทธิ ต้องรีบดำเนินการทางกฎหมายและแจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง